Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) համապետական ցուցակի երրորդ հորիզոնականը զբաղեցրած ՀՀ արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը գործադիր մարմնից կրկին կտեղափոխվի օրենսդիր մարմին, այլ կերպ ասած` ՀՀԿ համամասնական ցուցակով պատգամավոր ընտրված Արփինե Հովհաննիսյանը չհրաժարվեց պատգամավորական մանդատից եւ առաջիկայում նրան կրկին կտեսնենք խորհրդարանում: Չնայած մամուլը տարբեր կանխատեսումներ է անում, սակայն առայժմ հստակ չէ, թե արդարադատության գործող նախարարն Ազգային ժողովում ինչ պաշտոն կզբաղեցնի:
Այժմ փորձենք վերհիշել, թե ինչքան ժամանակ Արփինե Հովհաննիսյանն զբաղեցրեց արդարադատության նախարարի պաշտոնն ու ինչ գործունեություն ծավալեց այդ ընթացքում:
Եվ այսպես, 2015 թ. սեպտեմբերի 4-ին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրամանագրով Ա. Հովհաննիսյանը նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարար, ապա 2016 թվականին` կառավարության հրաժարականից եւ նոր կառավարության ձեւավորումից հետո` սեպտեմբերի 27-ին, կրկին նախագահի հրամանագրով վերանշանակվել է ՀՀ արդարադատության նախարարի պաշտոնում:
Մեկ տարի 8 ամիս արդարադատության նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Հովհաննիսյանը պաշտոնավարման ընթացքում արդարադատության ոլորտում իրականացրել է մի շարք կարեւոր բարեփոխումներ, որոնցից հարկ ենք համարում նշել 2016 թվականի մայիսին Ազգային ժողովի կողմից միաձայն ընդունված «Պրոբացիայի մասին» օրենքը, որից մի քանի ամիս անց` սեպտեմբերի 1-ից, ուժի մեջ է մտել Արդարադատության նախարարության կազմում Պրոբացիայի պետական ծառայության ստեղծման մասին ՀՀ Կառավարության որոշումը, որով էլ տրվել է ծառայության աշխատանքների մեկնարկը:
Ծառայությունն իրականացնում է ազատությունից զրկելու հետ չկապված պատիժները, որոնք են՝ տուգանքը, որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելը, հանրային աշխատանքները, ինչպես նաև վերահսկողություն է իրականացնում պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատված, պատիժը պայմանականորեն չկիրառված, հղի կանանց կամ մինչև երեք տարեկան երեխա ունեցող կամ այլ հիմքերով պատիժը հետաձգված անձանց նկատմամբ:
Արդարադատության ոլորտում հաջորդ կարեւոր բարեփոխումը նախարարության կողմից մշակված պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատելու, պատժի չկրած մասն ավելի մեղմ պատժատեսակով փոխարինելու ընթացակարգը բարելավող նախագիծն է: Այն 2016-ի դեկտեմբերին արժանացել է Կառավարության հավանությանը, ապա ընդունվել խորհրդարանի կողմից:
«Առաջարկվող կարգավորմամբ դատապարտյալն իրավունք կունենա մասնակցելու իրեն վերաբերող որոշումների կայացմանը և իրականացնելու համապատասխան պաշտպանություն, այդ թվում՝ ըստ էության բողոքարկելով անկախ հանձնաժողովի որոշումները: Սա բխում է դատապարտյալի լսված լինելու և դատական պաշտպանության սկզբունքներից: Փոփոխության է ենթարկվելու նաև անկախ հանձնաժողովի կազմում ընդգրկվող ներկայացուցիչների կազմը: Մասնավորապես՝ անկախ հանձնաժողովի կազմում կընդգրկվեն ներկայացուցիչներ ՀՀ արդարադատության, առողջապահության, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարություններից, ՀՀ նախագահի, Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմերից, ՀՀ փաստաբանների պալատից և հասարակական կազմակերպություններից», — իր ղեկավարած գերատեսչության հեղինակած նախագիծը Կառավարությանը ներկայացնելիս մանրամասնել էր Հովհաննիսյանը, ով իր ուսերին վերցրեց պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատելու համակարգի բարեփոխման բեռը, որի նախագիծը, ի դեպ, ԱԺ պետք է ներկայացվեր դեռ 2013 թվականի դեկտեմբերին: Բայց գործընթացը անընդհատ ձգձգվում էր, քանի որ այն առնչվում էր տարբեր գերատեսչությունների շահերին:
Ոլորտային բարեփոխումների թվում է նաեւ վերջերս գործադիրի հավանությանն արժանացած Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի նախագիծը:
Գործող օրենսգիրքը, նշենք, ընդունվել է 1985 թվականին: Թեև այդ ընթացքում օրենսգրքում բազմաթիվ փոփոխություններ են կատարվել, այնուհանդերձ առկա խնդիրները չեն լուծվել: Իհարկե, նոր օրենսգիրք մշակելու փորձեր, ըստ Հովհաննիսյանի, 7-10 տարի առաջ արվել են, սակայն ավարտին չեն հասցվել:
Այժմ արդեն կարող ենք փաստել՝ արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանի ներկայացրած Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ նոր օրենսգրքի ընդունումով առաջիկայում կկարգավորվեն վարչական իրավախախտումների հետ կապված իրավահարաբերությունները:
Եվ ամենակարևորը. կոռուպցիայի դեմ պայքարի շրջանակում, հենց Արփինե Հովհաննիսյանի ջանքերով երկար ժամանակ բարձրաձայնվող և որոշ շրջանակի շահերին «կպնող» խնդրին ի վերջո լուծում տրվեց՝ քրեականացվեց ապօրինի հարստացումը, բարելավվեց հայտարարագրման գործընթացը, սահմանափակվեց պաշտոնատար անձանց կանխիկ դրամի շրջանառությունը:
Համեմատության համար միայն նշենք, որ վերջին հինգ տարիներին արդարադատության նախարարության նախաձեռնությամբ ընդունված 55 օրենքներից գրեթե կեսն ընդունվել է Արփինե Հովհաննիսյանի պաշտոնավարման ընթացքում:
