Վերադառանալով հայկակական հոգեհարազատ աշխարհը, Ժիրայր Բաբազյանը սիրով սպասում է հրավերների՝ Հայաստանում և Արցախում՝ ֆիլմում կամ թատրոնում մարմնավորելու որևէ կերպար, ինչպես նաև որպես բեմադրիչ համաշխարհային իր փորձը փոխանցելու նոր սերունդներին:
2019թ.-ի Հոկտեմբերի 21-ին ՀԲԸՄ-ի կենտրոնում (2/2 Մելիք Ադամյան փողոց – Երևան) տեղի ունեցավ Տիգրան Չուհաջյանին նվիրված երեկո, որտեղ առաջին անգամ հնչենցին նրա երբևե չլսված ստեղծագործությունները:
2019թ.-ի Հոկտեմբերի 30 և 31-ին Պետական Կամերային Երաժշտական թատրոնում (Պռոշյան 1, փակուղի 1, Երևան) Ժիրայր Բաբազյանի բեմադրությամբ , տեղի ունեցավ Ալան Էյքբորնի « Bedroom Farce» (Ննջասենյակային զավեշտ) պիեսի բեմականացման առաջնախաղը
Ժիրայր Բաբազյանը ծնվել է Եգիպտոսում, հայ երաժիշտների ընտանիքում։ Կահիրեի Գալուստյան ազգային վարժարանի և Նիկոսիայի Մելքոնյան Կրթական ինստիտուտի շրջանավարտ է։
1971-1976 թթ.-ին ուսանել և ավարտել է Երևանի Գեղարվեստա–թատերական ինստիտուտը: Կուրսի ղեկավար՝ Մարատ Մարինոսյան: Դիպլոմայինի հանձման ղեկավար՝ Վարդան Աճեմյան։
Երևանի հեռուստաթատրոնում, որպես դիպլոմային աշխատանք, Ժիրայր Բաբազեանը բեմադրել է Բերնարդ Շոուի «Ճակատագրի ընտրյալը», որտեղ գլխավոր դերերում խաղացել են Գուժ Մանուկյանն ու Վիոլետա Գևորգյանը: Այդ նույն հնգամյակի ընթացքում մտերմիկ շփումներ ունենալով Գոհար Գասպարյանի և Տիգրան Լևոնյանի հետ, շատ բան է ուսանել Տիգրան Լևոնյանի օպերային բեմադրական դպրոցից:
Հետագայում, սովորել է նաև Լոս Անջելեսի «Լի Սթրասբերգի» և Լոնդոնի «Սիթիլիթ» ստուդիաներում։ Խաղացել է ավելի քան 150 ներկայացումներում, նկարհանվել է մոտ 30 ֆիլմերում։ Երկու անգամ դարձել է Լոս Անջելեսի Կալիֆորնիայի «Դրամա-Լոգ»-ի մրցանակակիր՝որպես լավագույն դերասան և լավագույն բեմադրիչ։
Արժանացել է ՀՀ նախագահական Մովսես Խորենացու շքանշանի, ինչպես նաև Հայաստանի Մշակույթի նախարարության Ոսկե Մեդալի, միջազգային բեմերում Հայ բանաստեղծությունը, թատրոնն ու օպերան տարածելու իր բազմաթիվ աշխատանքների համար:
Փարիզի Իրինա Բրուքի թատերական ընկերության (CIB) հիմնադիր անդամ է և Տիգրան Չուհաջյանի անվան Միջազգային Ինստիտուտի (IIDT) հիմնադիր տնօրեն։
Երևանում պարգևատրվել է հայ դասական գրականության ՝Վահան Թեքեյանի մրցանակով։
Հայաստանի Կինեմատոգրաֆիստների, Հայաստանի թատերական միության և Հայաստանի Գրողների միության կողմից արժանացել է լավագույն դերասանի մրցանակների։
Հարավային Կալիֆորնիայի Կինոխորհրդի կողմից ստացել է Golden Star Halo (Ոսկե աստղ լուսապսակ) մրցանակը:
Ֆրանսիայում 2010 թվին «Մոլիեր» թատերական մրցույթում որպես լավագույն դերասան նոմինանտ է եղել, իր մարմնավորած Սանչո Պանսայի դերի համար, Իրինա Բրուքի «Ինչ-որ մի տեղ, Լա Մանչայում» բեմադրությունում:
Անգլերենից և ֆրանսերենից հայերեն է թարգմանել ավելի քան հիսուն ստեղծագործություններ, իսկ հայերենից անգլերեն է թարգմանել «Անուշ» օպերան, «Արշակ Երկրորդը», «Կարինեն», «Արարատյան կայան»-ի մի շարք պոեմներ, Վահան Թեքեյանի քսանից ավելի ոտանավորներ, որոնք հրատարակվել են Կալիֆորնիայի Պետական Համալսարանի և Միչիգանի Համալսարանի կողմից։
Ֆրանսերենով՝ Փարիզում և Մարսելում, «Օդեոն»-ի ազգային թատրոնում (2010, 2013 և 2015 թթ.) նա բեմադրել է Տիգրան Չուհաջյանի «Կարինե» Օպերա-բուֆֆի ամբողջական տարբերակի ներկայացումը:
Բաբազյանի այս բեմադրությունը, որ Չուհաջյանի ժամանակներից ի վեր, առաջին անգամ, ֆրանսերեն լեզվով, ամբողջական երաժշտական համարներով ներկայացվում էր Ֆրանսիայի թատերասեր հանրությանը մեծ ճանաչում բերեց Տիգրան Չուհաջյանին, արժանանալով հանդիսատեսի և թատերագետների բարձր գնահատականին:
Պատահական չէ, որ «Օդեոն» թատրոնը (2013թ.) կրկին հրավիրեց Ժիրայր Բաբազյանին բեմադրելու «Կարինե» օպերա-բուֆֆան: Այնուհետ իր իսկ անգլերեն թարգմանությամբ 2015 թ-ին բեմադրել է նաև Լոնդոնում:
2018թ.-ին Երևանի Ալեքսանդր Սպենդիարանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում Բաբազյանը երբ բեմադրեց «Կարինե»-ն, առաջին անգամ հնչեց Չուհաջյանի ամբողջական բնագիր պարտիտուրան, որը Բաբազյանը հայտնաբերել է Փարիզի մոռացված արխիվներից մեկում :
Նրա նշանակալի հետազոտական աշխատանքի շնորհիվ, Տիգրան Չուհաջյանի անվան Միջազգային Ինստիտուտում,երաժշտագետ Հայկ Ավագյանի հետ վերծանել ու խմբագրել է Տիգրան Չուհաջյանի «Արշակ Երկրորդ» (Arsace Secondo) օպերաի իտալերեն բնագիրը, որը 1868 թ.-ի Օպերայի ստեղծումից ի վեր, առաջին անգամ, ՀԲԸՄ-ի հովանավորությամբ այն հրատարակել են Կահիրեում (2000 թ.), որը կազմում է 2300 էջ:
Այս հրատարակության շնորհիվ է, որ Սան Ֆրանցիսկոյի օպերային թատրոնում, Ժիրայր Բաբազյանի հայերեն թարգմանութեամբ, 2001թ.-ին բեմադրվեց «Արշակ Երկրորդ » օպերայի բնագիրը:
Արդեն 1981թ.-ին Ժիրայր Բաբազյանին հաջողվում է առաջին անգամ Ամերիկյան բեմ բարձրացնել Արմեն Տիգրանյանի «Անուշ՚» օպերան, որն ընդգրկվեց 1981-82թթ.-ի Թատերաշրջանի պաշտոնական խաղացանկում, և նա իր իսկ թարգմանությամբ, առաջին անգամ անգլերեն լեզվով մեծ հաջողությամբ բեմադրեց այն Միչիգանի օպերային թատրոնում (Michigan Opera Theatre — MOT), որը արժանացավ թատերաշրջանի Լավագույն Ներկայացում անվանակոչման:
2001թ.-ին կրկին Միչիգանի Օպերային թատրոնում բեմադրում է Տիգրանյանի «Անուշ» օպերան այս անգամ հայերենով լեզվով:
Ամերիկյան մամուլում New York Times-ի էջերում նշվել է «Անուշը»-ը որպես դասական գործ»: Անդրադարձել է նաև The Oakland Press օրաթերթը.- «Ինչո՞ւ այս թիմը՝ լուսավորում, դիզայն, ռեժիսոր, զգեստների դիզայներ Նյու Յորքում չեն, Մետրոպոլիտեն օպերայում»: Լոնդոնում հրատարակվող «Օպերա» ամսագիրը գրել է. «Հուսով ենք, որ «Անուշ»- ը կրկին վայելելու համար նորից քսան տարի չենք սպասի»: Նմանատիպ 10-15 հոդվածներ տարբեր լրատվամիջոցներում անդրադարձել են ներկայացման հաջողությանը , որտեղ հայտնի երաժշտագետներ գրել են իրենց դրական ու համոզիչ կարծիքները:
Ժիրայր Բաբազյանը Փարիզի Firmin Gemier և Déjazet թատրոններում, Ֆրանսերեն լեզվով թարգմանել ու բեմադրել է Հակոբ Պարոնյանի «Ատամնաբույժն Արևելյան» պիեսը, ֆրանսիացի արտիստների մասնակցությամբ: Երևանում 2017թ.-ին Հենրիկ Մալյանի անվան թատրոնում բեմադրել է Հակոբ Պարոնյանի «Ատամնաբույժն նորե՞ն» ներկայացումը հայերեն լեզվով:
Ժիրայր Բաբազյանը բեմադրել է Sojourn at Ararat («Կայան Արարատյան»)–ի գրական–թատերական կոմպոզիցիան, որտեղ խաղացել են ինքը և Նորա Արմանին : Նրանք հայկական պոեզիայի միջոցով ներկայացրել հայ ժողովրդի պատմությունը, անգլերեն և ֆրանսերեն լեզուներով, որը խաղացվել է աշխարհի տարբեր երկրներում, ներառյալ՝ նշանավոր բեմերում, ինչպիսիք են Սիդնիի Օպերան: Այս ներկայացումը մեծ ճանաչում և համբավ բերեց Ժիրայր Բաբազյանին ու Նորա Արմանիին: Այն Կալիֆորնիայի թատերական ներկայացումների տարվա լավագույն մրցանակին է արժանացել, իսկ Երևանում նրանք արժանացան Հայաստանի գրողների միության, թատերական ընկերության և կինեմատոգրաֆիստների միության մրցանակների: Նրանց երկուսին պաշտոնապես «օծել են» Սունդուկյանի անվան Մայր թատրոնի պատվո անդամներ: Հանդիսավոր արարողությամբ այդ վկայագրերը հանձնել են Խորեն Աբրահամյանը և Ռուբեն Զարյանը:
2016թ.-ին Երևանի Սոս Սարգսյանի անվան Համազգային թատրոնում բեմադրել է Սաշա Գիթրիի «Արի երազենք» պիեսը:
Ժիրայր Բաբազյանին մեծ համբավ բերեց ֆրանսիական և ամերիկյան կինոն, թատրոնն ու հեռուստատոսությունը:
Ֆրանսական հեռուստատեսության իր վերջին կատարումներից է «BRAQUO» սերիալում երկու սեզոնում գլխավոր դերերից մեկը և «AU SERVICE DE LA FRANCE» -ի երկրորդ սեզոնում կատարած գլխավոր դերը:
Բազմաթիվ են նրա մարմնավորած կերպարները, որոնցից կարևորվում են ՝
ԹԱՏՐՈՆՈՒՄ –Իրինա Բրուքի հետ
«Ինչ –որ տեղ, Լա Մանչայում»
«Ամառային գիշերվա երազ»
«Սեթշուանի բարի մարդը»
Օպերա- «Հուլիոս Կեսարը Եգիպտոսում»
ՖՐԱՆՍԻԱԿԱՆ — Թատրոն
Մոլիեր — «Սկապենի խարդախությունները»
Ժյուլ Վերն- «Աշխարհի շուրջ 80.օր»
Գոգլ- «Ռեվիզոր»
Սիլվեն Բեմբա- «Ընդատված վալս»
Չեխով- «Արջը», « Առաջարկություն», « Կարապի երգը», «Բալենու այգին»
Շեքսպիր – «Սիրո զուր ջանքեր», «Ամառային գիշերվա երազ», «Ձմեռային հեքիաթ», «Չափն ընդեմ չափի», «Ոչնչից մեծ աղմուկ»:
ԱՄԵՐԻԿՅԱՆ — բեմ
«Դատավարություն» — Կաֆկա
«Նանաուաթայ » — Մաստրոսիմոնե
«Սիրո և բախտի խաղ»- Մարիվո
ԿԻՆՈ
«Խենթի պատմություն»- Ռոբերտ Գեդիկյան
— «Մուհամեդ Դյուբուա»- Էռնեստո Օնա
«Ութերորդ հրաշալիքների Երկիր»- Ժան Մաշ
«Արամ» — Ռոբերտ Քեշեշյան
«Վերջին կայան» — Հարություն Խաչատրյան
«Ներվային տիկեր» — Ռոկկի Լանգ
«Որոնում են կենդանի, թե մեռած» — Գարի Շերման
ՍԵՐԻԱԼՆԵՐ- Ֆրանսիա
«AU SERVICE DE LA FRANCE» (Ֆրանսիական գաղտնի ծառայություն)
« Բրակո»
«Գաղտնաբառ DP»
«Ամեն ինչ ուրախ լինելու համար»
«Ֆրանսիական երազանքներ»
ՍԵՐԻԱԼՆԵՐ — հոլիվուդյան
«Կագնի և Լեյսի»
«Մաք Գայվր»
«Ռիք Հանթեր»
