Սա թերևս ամենատարածված ու ամենահաճախ հանդիպող հիվանդություններց մեկն է, որն ընթանում է արյան անոթների պատերին խոլեստերինային թիթեղիկների նստվածքներով օջախների առաջացմամբ: Դրա հետևանքով շարակցական հյուսվածքն աճում է , անոթների պատերը հաստանում են, կարծրանում ու կորցնում են առաձգականությունը, նեղանում է լուսանցքը: Դա հանգեցնում է տվյալ օրգանի արյան շրջանառության խանգարման, երբեմն էլ` արյունատար անոթի խցանման: Դրա հետևանքով կաթվածի ու փտախտի վտանգ կարող է առաջանալ:
Այս հիվանդությունը հաճախ ախտահարում է 60-ն անց մարդկանց:
Այսօր աթերոսկլերոզի առաջացման պատճառները բավարար ուսումնասիրված չեն, քանի որ խիստ տարբեր են: Որոշ պատճառներ պարզապես անհնար է վերացնել.դրանցից են` տարիքը, սեռն ու ժառանգականությունը:
Կան պատճառներ էլ, որոնք կարելի է վերացնել կամքի ուժով, ասենք ծխախոտն ուավելորդ քաշը:
Աթերոսկլերոզի առաջացման ռիսկի գործոններ են համարվում անբավարար ֆիզիկական ակտիվությունը, սթրեսները, ինչպես նաև` նյարդահոգեկան գերլարվածությունը:
Ախտանշանները
Հիվանդության պատկերը բազմազան է, կախված բորբոքային պրոցեսի տարածվածությունից, տեղակայումից: Այս հիվանդության դեպքում ախտահարվում են առանձին անոթային ճյուղավորումներ կամ էլ խոշոր անոթներ, ինչը հանգեցնում է օրինակ` ուղեղը սնուցող անոթների աթերոսկլերոզի դեպքում` հիշողության թուլացման, երբեմն անգամ` անդամալուծության:
Բուժումը
Նպատակը հիվանդության զարգացումը կանխելն է ու արյան շրջանառության բարելավումը:
Բուժման նպատակով հետևյալ հիմնական պայմանները պետք է իրականացնել.
-ռացիոնալ` հնարավորինս կենդանական ծագման ճարպերից զուրկ սնունդ,
— կանոնավոր մկանային գործունեություն` հիվանդի ֆիզիկական ու տարիքային հնարավորություններին համապատասխան,
— քաշի կարգավորում (ազատում ավելորդ կգ-ներից)
— աղիքների դատարկում` կրկին կանոնավոր կերպով
-զուգակցող հիվանդությունների բուժում (շաքարային դիաբետ):
Աթերոսկլերոզի բուժումը դեղորայքային եղանակով այսօր երկրորդական դեր է խաղում: Հիմնականում նշանակվում են արյան մեջ խոլեստերինի մակարդակը նվազեցնող ու ճարպափոխանակությունը կարգավորող միջոցներ; Ոչ դեղորայքայինից դեղորայքային բուժման անցումը նպատակային է այն դեպքում եթե չի հաջողվում ասենք` քաշի կարգավորմամբ հասնել խոլեստերինի մակարդակի նվազեցման:
Այսօր աթերոսկլերոզի բուժման նպատակով կիրառվող դեղամիջոցները քիչ չեն (ստատիններ, ֆիբրատներ, նիկոտինաթթու): Բուժումը պետք է սկսել միմիայն բժշկի հսկողությամբ: Ուստի, չարժե ինքնաբուժությամբ զբաղվել կամ նույնիսկ փորձել:
