— Պարո´ն Սուքիասյան, ինչպե՞ս եք գնահատում ՀՀ ԿԲ-ի 2014թ.-ի դեկտեմբերի 30-ի որոշումը, համաձայն որի 2017թ. հունվարի 1-ից բանկերի համար սահմանված նորմատիվային կապիտալը պետք է կազմի նվազագույնը 30 մլրդ ՀՀ դրամ ներկա 5 մլրդ փոխարեն:
— Կարծում եմ, ՀՀ ԿԲ այս որոշման կատարումը դժվար է լինելու շատ բանկերի համար, քանզի շուկայում գործող 21 բանկերից տարեվերջի դրությամբ միայն 5 բանկեր էին համապատասխանում սահմանված նոր չափանիշին: Մնացած բանկերը ստիպված են լուծումներ փնտրել ստեղծված իրավիճակում: Այնուամենայնիվ, ՀՀ ԿԲ Խորհրդում աշխատում են խորքային գիտելիքներով մասնագետներ և, ուրեմն, այդ որոշումն ընդունելիս հաշվի են առել բոլոր դրական և բացասական կողմերն ու հետեւանքները:
Հնարավոր է, որ ՀՀ ԿԲ այս որոշման պատճառներից մեկը եղել է դրամի արժեզրկումը, ինչի հետևանքով որոշ բանկերում դասակարգվող արտարժույթային վարկերի առկայությունը կարող էր վտանգել նրանց կայունությունը և, հետևաբար, նաև ՀՀ ամբողջ բանկային համակարգը: Կարծում եմ, որ որոշում ընդունելիս ՀՀ ԿԲ, առաջին հերթին, պետք է առավել ուշադրություն դարձներ նմանատիպ բանկերի կապիտալի մակարդակին:
Պետք է նշեմ, որ ՀՀ բանկային համակարգը ԱՊՀ երկրների բանկային համակարգերի շրջանում զբաղեցնում է առաջատար դիրքեր:
— Ինչքանով են կառավարելի «ՀԱՅԷԿՈՆՈՄԲԱՆԿ»-ում այդպիսի ռիսկերը:
— Ամբողջ աշխարհում բիզնեսի տրամաբանության մեջ մի կարևոր հանգամանք կա՝ հնարավորինս փոքր կապիտալով ստեղծել համակարգ, որը մեծ շահույթ կբերի: Մեր Բանկի պարագայում դա այսօր արված է: Խոսեմ թվերով: «ՀԱՅԷԿՈՆՈՄԲԱՆԿ»-ը, ունենալով 2.3 մլրդ դրամ կանոնադրական կապիտալ, մոտ 100 մլրդ դրամ ակտիվներ, 50 մլրդ դրամ վարկային պորտֆել, ունի վարկերի վերադարձելության գրեթե 99,5%:
— Ավելի մանրամասն կարող եք ներկայացնել, թե ի՞նչ քայլեր է ձեռնարկելու «ՀԱՅԷԿՈՆՈՄԲԱՆԿ»-ը իր կապիտալը ՀՀ ԿԲ որոշմանը համապատասխանեցնելու նպատակով:
— Քանի որ Կենտրոնական բանկի որոշումն արդեն ընդունված է, մենք կհամապատասխանեցնենք կապիտալը այդ որոշմամբ սահմանված պահանջներին՝ արդեն այս տարվա վերջին այն հասցնելով 20 մլրդ ՀՀ դրամի շեմին: Արդեն այս տարվա սկզբից Բանկի հիմնական բաժնետերերը մոտ 5 մլրդ դրամով համալրեցին բանկի նորմատիվային կապիտալը: Առաջիկա ամսվա ընթացքում նախատեսվում է 5 մլրդ դրամի բաժնետոմսերի թողարկում, որոնք կիրացվեն բաց բաժանորդագրության միջոցով, այսինքն՝ կարող են ձեռք բերվել ցանկացած անձի կողմից: Հիմնական բաժնետերերս՝ Սուքիասյան եղբայրներս, նախատեսում ենք ձեռք բերել մոտ 4 մլրդ ՀՀ դրամի բաժնետոմսեր:
Արդեն հրապարակվել է բաժնետոմսերի թողարկման ազդագիրը` պոտենցիալ ներդրողներին հասանելի դարձնելով թողարկվող բաժնետոմսերի վերաբերյալ տեղեկատվությունը:
— Իսկ ինչպե՞ս եք պատկերացնում ՀՀ բանկային շուկան 2017թ-ից հետո, ինչպիսի՞ն են Ձեր կանխատեսումները:
— ԿԲ որոշման արդյունքը պետք է լինի հայաստանյան բանկերի խոշորացումը: Բայց, անկեղծ ասած, հայկական իրականության պայմաններում դժվարանում եմ հավատալ բանկերի միավորումներին, քանզի հայ սեփականատերը միշտ ձգտում է տիրապետել բաժնետոմսերի վերահսկիչ փաթեթին. այլ տարբերակ նույնիսկ չի էլ դիտարկվում: Մեր ընտանիքը չունի նման կարծրատիպեր, մենք դիտարկում ենք համագործակցության ցանկացած արդյունավետ տարբերակ:
Այն բանկերը, որոնք կհաղթահարեն 2017թ-ի պատնեշը, կկանգնեն մեկ այլ խնդրի առջև, քանի որ մեր կանխատեսումներով շուկայում մրցակցությունը շատ ավելի է սրվելու: Դա, իհարկե, պայմանավորված կլինի այն հանգամանքով, որ բանկերը ավելի շատ ազատ ռեսուրսներ կունենան: Ստեղծված իրավիճակում հնարավոր է որոշ բանկեր պարզապես դուրս մղվեն մրցակցությունից: Այս պարագայում, իհարկե, առավելություն կստանան այն բանկերը, որոնք ավելի էժան ռեսուրսներ ունեն և առավել ճիշտ են կառավարում իրենց ակտիվները:
Պետք է հաշվի առնել այն հանգամանքը, որ մենք` կառավարիչներս, կառավարում ենք ոչ միայն մեր, այլ նաև քաղաքացիների ֆինանսական միջոցները և պատասխանատվություն ենք կրում այդ ամենի համար:
Նշեմ նաեւ, որ շատ փորձագետներ հրապարակային իրենց դժգոհությունն ու անհամաձայնությունն են արտահայտում ՀՀ ԿԲ այս որոշման վերաբերյալ, եւ ես չեմ բացառում , որ որոշման իրագործման ժամկետները կարող են հետաձգվել մինչև 2020թ.:
— Պարո´ն Սուքիասյան, ինչպիսի՞ն է իրավիճակը շուկայում այսօր, որքանո՞վ են բանկերը նպաստում ՀՀ տնտեսության աճին:
— Բանկերը հանդիսանում են տնտեսության լոկոմոտիվը, ուրեմն և Կենտրոնական բանկը, եւ Հայաստանի բանկերի միությունը պետք է մշտապես աջակցեն առեւտրային բանկերին: Այսօր հայկական բանկերն ակտիվորեն բանակցում են միջազգային դոնորների հետ՝ հնարավորինս ցածր տոկոսադրույքով ռեսուրսներ ձեռք բերելու նպատակով: Այդ օգնությունը բանկերը պետք է կարողանան նաև ՀՀ ԿԲ-ից ստանալ: Չէ՞ որ, որքան իջնի ներգրավվող ռեսուրսների «գինը», այնքան կիջնի վարկերի տոկոսադրույքը, ինչն էլ խթան կհանդիսանա տնտեսական ակտիվության բարձրացման համար:
Նորմատիվների միջոցով կարգավորումները` խոսքս վերաբերվում է ՀՀ ԿԲ կողմից պարտադիր պահուստավորման նորմատիվի խստացմանը, հիմնականում ժամանակավոր բնույթ պետք է կրեն:
Հուսով եմ, որ մոտ ժամանակներս ՀՀ ԿԲ կմեղմացնի նաև պարտադիր պահուստավորման նորմատիվի նկատմամբ պահանջները, ինչը կնպաստի բանկային գործունեության, հետևաբար նաև տնտեսության ակտիվացմանը:
— Պարո´ն Սուքիասյան, հունիսի 19-ին կայանալու է «ՀԱՅԷԿՈՆՈՄԲԱՆԿ» ԲԲԸ բաժնետերերի տարեկան ժողովը: Նախատեսու՞մ եք արդյոք շահաբաժիններ վճարել այս տարի:
— «ՀԱՅԷԿՈՆՈՄԲԱՆԿ» ԲԲԸ Խորհուրդը որոշում է ընդունել 2014թ. գործունեության արդյունքներով բաժնետերերին շահաբաժիններ վճարելու վերաբերյալ, և հարցը ներկայացրել է բաժնետերերի տարեկան ժողովի քննարկմանը, ինչը ևս մեկ անգամ ապացուցում է, որ «ՀԱՅԷԿՈՆՈՄԲԱՆԿ»-ի բաժնետոմսը ոչ միայն բանկի ղեկավարմանը մասնակցելու իրավունք է, այլ նաև բաժնետիրոջ եկամտաբեր ներդրում:
Hraparak.am-ի այսօրվա համարից:
