«ժամանակի» զրուցակիցն է բանաստեղծ, թարգմանիչ Հակոբ Մովսեսը:
— ՊարոՆ Մովսես, Հրաչյա Թամրազյանի 60-ամյակիՆ Նվիրված միջոցառմանը բավականին հետաքրքիր ելույթ ունեցաք: Մտավորականի կերպը, տեսակը, որքանո՞վ է այսօր պահպանվում մեր իրականության մեջ:
— Հրաչյա Թամրւսզյանով պահպանվել է: Ինչ վերաբերում է մտավորականի կերպարին, այո՛, այսօր փոփոխություններ են լինում նաեւ այդտեղ, բայց եթե կերպար է, այն անփոփոխ է: Մատենադարանում Ձրաչյա Թամրազյւսնի սաների մեջ էլ այդ կերպարը ներարկված է, եւ անփոխարինելի է նվիրվածությունը, պատկառանքը հայագիտության հանդեպ, ակնածանքը, այն, ինչ այս կամարների տակ պատշաճում է: Ինչ վերաբերում է Հրաչյա Թամրազյւսնի 60-ամյակին, ապա պետք է ասեմ, որ 60-ամյակներ կան, որ շատ հարգարժան են, կերպարներ կան, որոնք արժանի են ամենայն հարգանքի, ձրաչյան նաեւ շատ թանկ կերպար է, մենք այդ թանկության գիտակցությունը կարծես թե կորցնում ենք: Մարդ կա, որ շատ կարեւոր մարդ է, բայց հմայքի, թովչանքի մի գիծ կա, որ երեւի չի հասցրել իր կերպարի մեջ ներառել, Հրաչյա Թամրազյանը ահա այդ թովչանքն իր մեջ ունի: Նա բացառիկ մարդ է, մարդ, որը ոչ թե հետեւիցդ է գալիս կամ առջեւից, այլ կողքիդ կանգնած է: Եթե մեկ խոսքով բնութագրեմ այսօրվա մարդու կերպարի մեջ պակասը, պետք է ասեմ, որ եղբոր պակասն է: Ամեն ինչ կա՝ առաջնորդ, հետեւորդ, էպիգոն, տաղանդ, հանճար, բայց եղբոր կերպարը պակասում է մարդու մեջ: Անհնար է աշխարհում ապրել առանց եղբոր կամ քրոջ: Նա եղբոր հատկությունն ունի՜ գումարած նրա բոլոր այն առաքելությունները, որոնք կապված են իր աշխատանքի, իր տաղանդի հետ:
— Երիտասարդ սերնդի մեջ կա՞ այդ մտավորականի կերպը, մանավանդ, որ նրանց մեծ հատվածն էլ արտագաղթում է:
— Իհարկե կան, եթե այսօր մեր գիտության բնագավառը նայենք, պետք է ասենք, որ ամենատարողունակ բնագավառը հայագիտության բնագավառն է: Ահա այս կենտրոնը երկու տարվա մեջ դարձավ մի վայր, մի կենտրոն, որտեղ հայագիտությունը հեռանկար է ձեռք բերում: Գուցե այսօր մի քիչ այն չէ, ինչ պետք է լինի, բայց արդեն բոլոր «տրամպլինա յին» պայմանները կան, որպեսզի վաղը թռիչքներ կատարվեն այստեղից:
— Պարոն Մովսես, մտավորականը պետք է միայն գիրք գրի՞ կամ որեւէ մշակութային կառույց ղեկավարի՞, թե՞ պետք է ունենա նաեւ հստակ դիրքորոշում: Շատ հաճախ քաղաքացիները մտավորականությանը մեղադրում են խոսքի պակասի համար:
— ճիշտ եք, բայց վայ այն մտավորականին, որը քաղաքացիական դիրքորոշում չունի, վայ նաեւ այն քաղաքացիական դիրքորոշում ունեցողներին, որոնք չգիտես ինչով Են մտավորական, դիսլլոմ ունեն՝ իրենց կոչում են մտավորական: ձա- վատացեք, մտավորականն առաջին հերթին պետք է մտավոր աշխատանք կատարի, քաղաքացիականությունը նույնպես մտավոր աշխատանքի արդյունք է: ձու- նարեն «ինտելիգենտ» բառը նշանակում է հոգի, մենք ասում ենք մտավորական՝ չիմանալով ինչ ի նկատի ունենք: Ամեն մի բարձրագույն կրթություն ունեցող իրեն համարում է մտավորական: Եթե դու հո- գեւոր մարդ ես, քաղաքականությամբ կզբաղվես իբրեւ հոգեւոր ասպարեզի:
— Պարոն Մովսես, ինչպե՞ս ընդունեցիք Սերժ Սարգսյանի՝ Մաքսային միությանն անդամագրվելու հայտարարությունը: Դուք խոսեցիք եղբայրությունից, ռուս ժողովուրդը երբեւէ եղբայր ընկալե՞լ է մեզ:
— Բազմիցս գրել եմ, ասել իմ կարծիքը: Ես ռուսական մշակույթը եւ ռուսական պետությունն իրարից զատում եմ: Մենք ռուսական մշակույթի հետ շատ ենք կապված, ոչ միայն մենք, բայց ռուսական մշակույթը աշխարհի միակ մշակույթներից է, որ իր պետության մեջ ոճ չի ստեղծել: Դա է պատճառը, որ ռուսական պետության եւ ռուս ժողովրդի շահերը չեն համընկնում: կ Ռուսաստանն այսօր ինչ պետություն է՜ ս սա շատ մեծ վերլուծության կարիք ունի: ղ ձաւննայնդեպս, ռուսական պետությունն մ; այսօր մշակութաբանական երեւույթչէ, եւ ոյ երբ տեսնում եմ պետական ինչ դիսցիպ- ւո լիններ ու նորմատիվներ է որդեգրում այդ մւ պետությունը, կարծում եմ մեզ լավ բան չի սպասվում:
Մանրամասները՝ թերթի այսօրվա համարում
